Çocuklarda Kusma Problemi Neden Olur?

Bulantı ve kusma gibi rahatsızlıkların sık yaşanması çocukların hayat kalitesini son derece olumsuz etkiliyor. Peki, çocuklarda kusmanın nedenleri nelerdir? Çocuklar kustuktan sonra ne yapmak gerekir? Her duruma karşı hazırlık yapmak ve çocuğunuza rahatsız olduğu anlarda en iyi şekilde yardımcı olmak için sayfanın devamına buyurun!

Her çocuk büyürken çeşitli rahatsızlıklar yaşıyor. Bulantı ve kusma da bu rahatsızlıkların başında geliyor. Çoğunlukla karın ağrısı ve ishal gibi farklı sorunlarla birlikte görülen kusma, çocuğun sağlık durumuna ilişkin önemli bir işaret sunuyor. Kusma meydana geldiğinde zehirlenme ve enfeksiyon gibi önemli problemleri göz önünde bulundurmak gerekiyor. Buna karşılık kusma, çoğu durumda da hafif ve geçici bir üşütmenin belirtisi olarak ortaya çıkıyor. Yine de bu durum çocuklarının iyiliğini her şeyden çok önemseyen ebeveynler için kaygılandırıcı olabiliyor.

Çocuklarda kusma konusuyla ilgili ihtiyacınız olan detaylı bilgiler için okumaya devam edebilirsiniz.

Çocuklarda Kusmanın Sebepleri Nelerdir?

Besin zehirlenmesi
Gıda alerjisi
Mide üşütmesi
Bağırsak enfeksiyonu
Hazımsızlık
Dehidrasyon
Apandisit
Bağırsak tıkanıklığı
Mide çıkışı tıkanıklığı
Hareket hastalığı
Orta kulak enfeksiyonu
Migren
Zatürre
Yüksek ateş
Üst solunum yolu enfeksiyonu
İdrar yolu enfeksiyonu
Diyabet
Kafa travması
Beyin kanaması
Beyin zarı iltihabı (menenjit)
Psikolojik ve sosyal sorunlar (Örn.; anksiyete/stres)
Yabancı cisim yutmak
Yol tutması

Avustralya’da faaliyet gösteren Health Direct adlı sağlık sitesinde paylaşılan bir makale ve Cleveland Clinic’te yayınlanan bir kaynağa göre, çocuklarda kusmanın sebepleri yukarıdaki gibi sıralanıyor.

Bebeklerde kusma da genellikle çocuklarla aynı nedenlerle ortaya çıkabiliyor. Ancak ilk altı ayda bebeklerin sık kusması normal görülüyor. Burada asıl önemli nokta, bebeğin aylık ortalama ne kadar kilo aldığı oluyor. Bebek kilo alamıyor ve mevcut kilosu azalıyorsa, o zaman kusmanın altındaki farklı nedenleri incelemek gerekiyor.

Çocuk Neden Uykudan Uyanıp Kusar?

Çocuğun uykudan uyanıp kusması çoğu zaman yukarıda aktardığımız nedenlere bağlı olarak ortaya çıkıyor. Healthline’da yayınlanan bir makaleye göre, çocuklarda gece kusmasının en önemli sebeplerinden biri olarak “asit reflü” gibi mide rahatsızlıkları gösteriliyor. Hem yenidoğan bebeklerde hem de iki yaş üstü çocuklarda görülebilen asit reflü, boğazda tahriş hissi yaratarak çocuğu uyandırıyor ve bulantı ile kusmaya neden oluyor.

Healthline’da yayınlanan makaleye göre uykudan önce çocukların acılı, yağlı ve baharatlı gıdalar tüketmesi asit reflüye ve dolaylı olarak gece uykudan uyanıp kusmalara sebebiyet verebiliyor. Uykudan önceki birkaç saatte çocukların hangi besinleri tükettiğine dikkat etmek büyük önem taşıyor. Tüketilen besinlere dikkat edildiği halde sorun tekrarlanırsa vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekiyor.

Çocuklarda Kusma Sorun Teşkil Eder mi?

Health Direct’te yayınlanan bir makaleye göre tekrarlayan ve iki günden fazla süren kusmaların doktor tarafından araştırılması gerekiyor. Çocuklar büyüme döneminde sık sık bulantı, kusma ve karın ağrısı gibi problemler yaşayabiliyor. Bu nedenle Health Direct’te yayınlanan kaynağa göre, çocukların ilk önce çoğunlukla geçici bir üşütmeden kaynaklı kustuğu düşünülüyor. Gün içinde tüketilen besinler, alerji olasılığı ve ishal gibi yan belirtiler de kusmanın sorun teşkil edip etmediğini belirlemeye yardımcı oluyor.

Uzman hekimler tarafından yayınlanan içeriklere yer veren MSD Manual’deki bir makalede, kusmayla birlikte görülen ishal ve karın ağrısı gibi durumların çocuğun vücudunda enfeksiyon olduğuna işaret edebileceği belirtiliyor. Bu semptomların yoğun şekilde ve kimi zaman kanamayla birlikte görülmesi önemli bir sorun olduğunu gösterebiliyor. Yemekten sonra yaşanan kusmada ise zehirlenme ve alerji ihtimallerine karşı vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekiyor.

The Rome Foundation tarafından yayınlanan bir çalışmaya göre mide ve bağırsak rahatsızlıkları ve beyin hastalıkları nedeniyle ortaya çıkan kusma, belirli aralıklarla tekrarlayabiliyor. Bu durum da yine önemli bir probleme işaret edebiliyor. Özetle, kusmanın sorun teşkil edip etmediği kusmanın miktarına, sıklığına ve başka hangi belirtilerle meydana geldiğine göre değişkenlik gösteriyor.

Çocuklarda Kusmaya Ne İyi Gelir?

Global sağlık portalı WebMD’de paylaşılan Remedies for Nausea and Vomiting (Bulantı ve Kusma için Çözümler) isimli rehber, KidsHealth’ta yayınlanan How to Handle Vomiting? (Kusmayla Nasıl Başa Çıkılır?) isimli makale ve Children’s Hospital of Philadelphia’da paylaşılan bir kaynakta çocuklarda kusmaya aşağıdaki besinlerin iyi gelebileceği paylaşılıyor:

Su
Zencefil
Nane limon çayı
Limon, limonlu soda ve zencefilli gazoz
Midenin toparlanması için birkaç saatlik ya da bir günlük sıvı diyet
Portakal ve greyfurt suyu dışında seyreltilmiş meyve suyu
Dondurma
Yoğurt
Muz
Pirinç lapası
Tuzlu kraker
Sade ekmek
Doktor tarafından verilen ilaçlar

Çocuk Doktoru Cindy Gellner, UTAH Üniversitesinde yayınlanan bir podcast’te çocukların kustuktan sonra katı yiyecekler yememesini tavsiye ediyor. Yaklaşık sekiz saat boyunca sadece sıvı tüketilmesinin çocuklara iyi gelebileceğini paylaşıyor. Bu nedenle Gellner, kustuktan sonra çocuğun iştahsız olmasının sorun teşkil etmediğini ve hatta bunun daha iyi olduğunu söylüyor. Ayrıca Healthy Kids Healthy Future tarafından yayınlanan bir kaynakta kusmanın yanı sıra ishal de görülüyorsa, çocuğa gazlı içecek ve meyve suyu verilmesi önerilmiyor.

Çocuklarda Kusma Sonrası Ne Yapılmalı?

Sağlık hizmetleri kuruluşu Fairview’da yayınlanan bir makalede;

Çocuk kustuktan sonra dinlenmesine izin vermek gerektiği ifade ediliyor. Çocuğun uzanmasına yardım etmek, temiz havaya çıkarmak ve derin nefesler almasını sağlamak öneriliyor.
Kustuktan sonra çocuğun ateşinin ve ishalinin olup olmadığını kontrol etmek gerektiği paylaşılıyor.
Çocuğa az miktarda su verilmesi öneriliyor. Çocuk kendisini iyi hissediyorsa daha çok su içmesine izin verilebileceği belirtiliyor.
Çocuk tekrar kusarsa 30 dakika kadar beklenmesi öneriliyor. Ardından her 5 ya da 10 dakikada bir tekrar sıvı vermenin denenebileceği aktarılıyor.
Sıvıları yutmakta zorlanıyorsa çocuğa donmuş buz parçaları veya donmuş meyve suyu çubukları verilebileceği paylaşılıyor. Ancak yutma riskine karşı dikkatli olmak ve çocuğun boğazını üşütme ihtimalini göz önünde bulundurmak gerektiği ifade ediliyor.
Yaklaşık 8 ila 10 saat sonra çocuğa hafif katı yiyecekler verilebileceği belirtiliyor.
Midesinin toparlanması için çocuğun istemediği yiyecek ve içecekleri tüketmeye zorlanmaması gerekiyor.
Kustuktan sonraki birkaç gün çocuğa hamburger ve pizza gibi besinlerin verilmemesi öneriliyor.
Kustuktan sonra çocuğun diğer yağlı ve baharatlı yiyeceklerden de uzak tutulması öneriliyor.
Doktor onayıyla alınan bir ilaç varsa çocuğa verilebileceği paylaşılıyor.
Çocuk kustuğu için korku duyarsa anne baba tarafından kendisine destek verilmesi ve bunun önemli bir sorun olmadığının çocuğa anlatılması gerekiyor.

Çocuklarda Kusma Olduğunda Nereye Başvurulmalı?

Çocuğunuzun kusmasına farklı semptomlar da eşlik ediyorsa vakit kaybetmeden hekime başvurmalısınız. Doğrudan kendi doktorunuzdan randevu alabilir ya da Aile Sağlığı Merkezlerine gidebilirsiniz. Cleveland Clinic’te paylaşılan makaleye ve Fairview’te yayınlanan kaynağa göre aşağıdaki durumlarda hemen doktora başvurmalısınız:

Çocuğunuz yoğun miktarda kusuyorsa
Kusmuğunda kan ve yeşil renk görülüyorsa
Birkaç saat içinde tekrar tekrar kusuyorsa
Kusmasına ateş ve ishal eşlik ediyorsa
İshalinde kan görülüyorsa
Yoğun karın ağrısı yaşıyorsa
Kusma gerçekleşmeden kontrolsüz ve sık sık öğürüyorsa
6 ila 8 saatten fazla süredir idrara çıkmıyorsa ya da çok koyu renkli idrar yapıyorsa
Aşırı öfke kontrolünde sorun yaşıyorsa
Kustuktan sonra sıvı içmek dahi istemiyorsa
Kustuktan sonra ağız kuruluğu ve göz kayması görülüyorsa
Kayıtsız ve uyuşuk davranışlar sergiliyorsa

Çocuğunuzun yeme sıklığı veya az ya da çok beslendiğine dair endişeleriniz varsa, “Çocuklar Ne Kadar Yemeli?” yazımıza da göz atabilirsiniz.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Çocuklarda kusma hakkında en doğru bilgi ve tanı için vakit kaybetmeden çocuk doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;