- Yenidoğan Bebek
- Bebek
- Hamilelik
- Çocuk
-
Araçlar
Kız Bebek İsimleri
Erkek Bebek İsimleri
Çok Aratılanlar:
Hamilelik Belirtileri
Çin Takvimi
Atopik Dermatit
Bebeklerin Aşı Takvimi
Kolik Bebek
Bebeğinizin dünyaya gözlerini mutlu ve huzurlu bir şekilde açması için doğum öncesi dönem boyunca özellikle de beslenmenize çok dikkat etmeniz gerekiyor. Peki, hamilelikte ve öncesinde alımı oldukça kritik olan folik aside dair ne kadar bilgi sahibisiniz?
Dünyaya bir bebek getirmek için hazır hissettiğinizde, onu en sağlıklı şekilde kollarınıza almak istemeniz kadar doğal bir arzu yok! Elbette bunu sağlamak için yaşam tarzınızı doğacak bebeğinizin gereksinimlerine uygun şekilde değiştirmeniz gerekiyor. İyi beslenmek herkes için bir hayli önemli olsa da söz konusu karnınızda yeni bir canlı büyütmek olduğunda, düzenli ve doğru beslenmenin önemi iki kat daha fazla artıyor. Bu noktada, hamileler ve hamile kalmak isteyen kadınlar için uzmanlar tarafından bir besin öğesinin üzerinde özellikle duruluyor: Folik asit!
Hem gıdalar hem de dışarıdan takviye yoluyla alınabilen folik asit, hamilelik evresinde bebekler için kritik bir önem taşıyor. |
Eğer hamileyseniz ya da bunun için planlama yapıyorsanız, folik asitle ilgili kafanızda birtakım sorular çoktan belirmeye başlamış olmalı. Önemine dair pek çok cümle duyduğunuz folik asit nedir, önce bunu iyi öğrenmeniz gerekiyor. Neyse ki tüm sorularınızın yanıtlarını bu yazımızda bulabilirsiniz!
Folik asit, en basit haliyle folat olarak da bilinen B9 vitamininin sentetik formu olarak tanımlanıyor. Yani aslında folik asit, doğal yollardan alınabilen B vitamini grubu içerisinde yer alan folatın geliştirilmiş bir formunu ifade ediyor. Herkes için yeterli miktarda alımı desteklenen bu vitaminin, bilhassa hamilelik sürecinde mutlaka gerekli ölçüde alınması gerekiyor.
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneğine ait Uzmanlık Sonrası Eğitim ve Güncel Gelişmeler Dergisi’nde yayınlanmış bir araştırma makalesinde, folik asit için şu açıklamaya yer veriliyor: Folik asit, içerisinde beynin ve omuriliğin geliştiği nöral tüp adlı yapının herhangi bir anomali olmaksızın gelişimini tamamlamasına yardımcı oluyor.
Nöral tüpün döllenmenin iki ila üçüncü haftasında gelişimini tamamladığı biliniyor. Eğer bu olmazsa, bebekte nöral tüp defekti denilen hayati kusurlar meydana gelebiliyor. Nöral tüp defekti üzerine Uludağ Üniversitesi bünyesinde yapılan bir araştırma raporunun da desteklediği üzere, bebeğin anne karnında herhangi bir probleme maruz kalmadan erken dönem gelişimini tamamlaması için folik asidin yeterli miktarda alınmasının şart olduğu biliniyor.
İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi’nde 2012’de yayımlanmış bir araştırma derleme yazısında şu bilgi yer alıyor: Hamilelik öncesinde folik asit takviyesi kullanılması, daha önce nöral tüp defektine sahip bir bebek doğurmuş kadınlarda bu hastalığın ortaya çıkma ihtimalini üçte iki oranında azaltıyor. Bunun için folik asit desteğine gebelikten en az iki ay önce başlanılarak hamilelik sürecinin üçüncü ayına kadar devam edilmesi öneriliyor. |
Sağlık Bakanlığı Bingöl İl Sağlık Müdürlüğüne ait bir çevrim içi kaynakta, hamilelikte erken dönem folik asit takviyesinin bebekte meydana gelebilecek yarık dudak ve yarık damak sorunları ile doğuştan gelen kalp kusurlarını önlemeye yardımcı olabileceğinin ileri sürüldüğü paylaşılıyor. Ancak kaynakta da (bir nebze kapalı olarak) ifade edildiği gibi, bu konu üzerine hala çalışmalar yapılmaya devam ediyor.
Türk Tabipleri Birliğinin yayın organı olan Sürekli Tıp Eğitim Dergisi’nde yayımlanmış bir makalede şu bilgi yer alıyor: Hamileliğin ilk haftalarında vücutta yeterli miktarda folat bulunması, bebeğin beyin ve omurilik gelişimi için kritik bir önemi bulunan nöral tüpün gelişiminde büyük bir rol oynuyor. Bu nedenle uzmanlar, hamile kadınlara tüm bu süreç boyunca folik asit takviyesi almalarını öneriyor.
T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından paylaşılan Türkiye Beslenme Rehberi’nde, gebeler için tavsiye edilen günlük ortalama folik asit alım miktarı hamileliğin ilk 12 haftası boyunca 400 mikrogram (mcg); dört ila dokuzuncu ayları içerisinde 600 mikrogram şeklinde belirtiliyor. Folik asit takviyesinin emzirme döneminde ise günlük 500 mikrogram ile devam ettirilmesi öneriliyor.
Esasında, gebelik esnasında meydana gelebilecek problemleri kesin olarak engelleyebilecek bir yöntem henüz bulunmuyor. Ancak folik asidi günlük diyete eklemek, bebeğin anne karnındaki normal gelişimine ciddi anlamda destek oluyor. Folik asit belirli gıdalarla alınabileceği gibi karma vitamin takviyeleri ya da çeşitli formlardaki folik asit takviyeleri şeklinde de alınabiliyor. Bunun için mutlaka bir uzmana danışmak ve kişiye özel belirlenmiş folik asit dozuna uymak gerekiyor! |
Nöral tüp kusurları genellikle hamileliğin ilk evresinde, yani anne adayı henüz hamile kaldığını öğrenmeden evvel ortaya çıkıyor. Dolayısıyla hamile kalmayı isteyen her kadının bilhassa gebelik öncesi dönemden itibaren folik asit kullanmaya başlaması gerekiyor. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, hamile kalmak isteyen kadınların da günlük diyetinde 400 mikrogram folik asit içeren bir takviye kullanmasını öneriyor.
Araştırmalar, Türkiye’deki gebeliklerin yaklaşık yarısının planlanmamış olduğunu açığa çıkarıyor. Türkiye’de binde 3’lük görülme sıklığıyla en sık rastlanılan doğum anomalilerinden biri olan nöral tüp defekti oluşurken, çoğu kadın hamile olduğunun dahi farkında olmuyor. Bu nedenle uzmanlar, yeterli miktarda folik asit alımını tüm kadınlar için öneriyor. |
Uygun dozlarda alındığında fazlası idrarla atılabilen folik asit için kaynaklarda genellikle herhangi bir kullanım riskine rastlanmıyor. Ancak doktor tavsiye etmediği sürece, günlük 1000 mikrogram dozunu aşmamak gerektiğini bilmek de önemli! Çünkü haddinden fazla folik asit alımı, B12 vitamininin eksikliğinde ortaya çıkan belirtileri gizleyebiliyor.
Bilimsel kaynaklara göre folik asit, doğum anomalilerinin önüne geçtiği gibi kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna ve gelişimine de katkı sağlıyor. Zeynep Kamil Tıp Bülteni’nde yayımlanmış bir makalede, günlük diyette yeterli miktarda folat alınmaması sonucunda bir tür kansızlık olan folat eksikliği anemisinin ortaya çıkabileceği paylaşılıyor.
Folat eksikliği anemisine erkeklerden daha çok kadınlarda rastlanılıyor. Bu nedenle üreme dönemindeki her kadının hamile kalmayı düşünmese dahi yeterli miktarda folik asit kullanması öneriliyor. Karaciğer ve böbrek sorunu gibi bazı rahatsızlıklara sahip olan kişilerin alması gereken folik asit miktarı daha da artabiliyor.
Üreme çağındaki 15 ila 54 yaş arasındaki kadınların yüzde 12’sinden fazlasının doğurganlıkla ilgili sorunlar yaşadığı biliniyor. Gerekli miktarda folik asit tüketiminin, başka bir sorunu bulunmayan kadınlarda yumurtlama sorunlarını potansiyel olarak azaltabileceği düşünülüyor. Bunun yanı sıra, folik asit kullanımının gebelikte nöral tüp defekti gibi bazı anomalilerin sebep olduğu düşük riskini de önlemeye yardımcı olduğu biliniyor.
Folatın sentetik hali olan folik asit, işlenmiş gıdaların içinde belirli miktarlarda bulunuyor. Erciyes Tıp Dergisi’nde yayımlanmış bir araştırma derleme yazısına göre; Amerika’da 1998’den itibaren zenginleştirilmiş tahıl ürünlerine folik asit ilave ediliyor. Bu uygulama yoluyla önerilen ortalama folik asit miktarının günlük diyet rutinine eklenmesi hedefleniyor. Bu gıdalardan bazılarını ise şu şekilde sıralamak mümkün:
Folik asidin besinlerde doğal olarak bulunan hali olan folat, en çok ıspanak gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerde, kırmızı ve beyaz ette, portakal gibi meyvelerde ve fındıkta bulunuyor. Yine de birçok kadının takviye kullanmadığı sürece günlük olarak önerilen 400 mikrogramlık folik asit miktarını gıdalardan elde etmesi pek mümkün olmuyor. Bu nedenle siz de gebeliğe hazırlık sürecinizde folik asit almayı düşünebilirsiniz. Ancak öncesinde mutlaka hekiminize danışmalısınız! |
*Bu sayfada yer alan bilgiler, doktorunuzun ya da bir sağlık hizmetleri uzmanının verdiği önerilerin yerine geçmemelidir. İdeal bir hamilelik dönemi ile ilgili en doğru bilgiyi almak için mutlaka kadın doğum uzmanınıza danışmalısınız.
Kaynaklar:
Loading...
