Yakın gelecekte sezaryen doğum ile bebeğinizle kavuşmayı planlıyor ya da ani gelişen sezaryen doğum olasılığı nedeniyle telaşla araştırmalar yapıyor olabilirsiniz. Belki de en sevdiklerinizin sezaryen doğum sonrası süreçte nasıl beslenmesi gerektiğini merak ediyorsunuzdur. Hedefiniz her ne olursa olsun, sezaryen sonrası beslenme hakkında bilgi sahibi olmanız size artı sağlayacak!
Doğum sonrası dönem heyecanlı ve bir o kadar da karmaşık ilerliyor. Yenidoğan bebeğin dünyaya uyum süreci, ebeveynlerin yenidoğan bebekleriyle tanışması ve annenin doğum sonrasında gücünü geri kazanması… Bunca detayla karşı karşıya kalındığında annenin beslenme düzeni ihmal edilebiliyor. Fakat özellikle de bebeğin bir tür operasyonla dünyaya geldiği sezaryen doğumda bu durum iyileşme sürecini olumsuz etkiliyor. Yani anlayacağınız, sevgili anne adaylarının sezeryan doğum sonrası beslenme sürecini titizlikle planlaması gerekiyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yayınlanan Intrapartum Bakım Kılavuzu isimli makalede, doğumu takip eden ilk 42 gün lohusalık süreci olarak tanımlanıyor. Özellikle de sezaryen doğumun ardından annenin daha hızlı bir toparlanma süreci yaşaması için beslenme kritik önem taşıyor. Peki, sezaryen doğum sonrasında hangi detayların dikkate alınması gerekiyor dersiniz? Sizi daha fazla bekletmeden açıklayalım.
Sezaryen doğum, kesi ve dolayısıyla dikiş uygulanan; bunun için de anestezi gerektiren bir operasyon. Bu nedenle sezaryen sonrası beslenme düzenine büyük bir önem verilmesi gerekiyor. Sezaryen operasyonunun ardından sizi nasıl beslenme şartları mı bekliyor? Buyurun sizi şöyle alalım:
*Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi ve Lohusalık ve Bebek Bakım Rehberi yayınları kaynak olarak kullanılmıştır.
Sezaryen Doğum Sonrasında İyileşme Sürecine Katkı Sağlayacak Püf Noktalar
Sezaryen Doğumdan Kaç Saat Sonra Yemek Yenir?
T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi adlı kaynakta, normal doğumlarda doğrudan oral beslenmeye geçilebileceğini fakat sezaryen doğumun ardından 4-8 saat beklenmesi gerektiği belirtiliyor. Türkiye Sağlık Vakfının aynı konu üzerinde bilgilendirme yaptığı Sezaryen Doğum Sonrası Bakım başlıklı makaleye göre ise sezaryen doğumu takip eden ilk saatlerde anne adaylarının yalnızca buz parçaları çiğnemesi ya da hafifçe su yudumlamasının uygun bulunduğu ifade ediliyor.
Aynı kaynakta belirtildiği üzere, uzman hekimin kanama riskinin azaldığından emin olmasının ardından, yani yaklaşık olarak operasyonun sekiz saat kadar sonrasında oral beslenmeye geçiş yapılabiliyor.
“Doğum Sonu Bakım Yönetimi Rehberi” isimli makalaye göre sezaryen sonrasında bağırsak fonksiyonlarının normale dönmesi üç ila beş gün arasında farklılık gösterebiliyor. Ayrıca operasyon sonrasında gaz çıkarılması da uzman hekimlerin katı gıdaya geçiş sürecinde dikkate aldıkları detaylar arasında yer alıyor.
Sezaryenden Kaç Saat Sonra Katı Yemek Yenir?
Pubmed’de yayınlanan Sezaryen Ameliyatı Olan Hastalarda Erken Postoperatif Beslenme ile Konvansiyonel Beslenmenin Karşılaştırmalı Bir Çalışması; Rastgele Kontrollü Bir Deneme isimli makaleye göre, günümüzde güncel olarak ameliyattan 8 saat sonra oral beslenmeye geçilebiliyor. İlk olarak komposto, su ve meyve suları gibi sulu gıdalar tüketilmesi öneriliyor. Gıdaya geçiş için uzman hekim yönlendirmesi gerekmekle birlikte genel olarak operasyonun ardından bir tam gün geçtiğinde çorba ve püre gibi yumuşak gıdalar tüketilebiliyor.
24 saatin tamamlanması ve uzman hekimin onay vermesiyle birlikte katı gıda tüketimine başlanabiliyor. Bununla birlikte yine Pubmed’de yayınlanan bu makaleye göre “erken dönem beslenmesi” olarak adlandırdıkları yöntemle annelerin beslenmeye daha erken başlamasının da iyileşme sürecini destekleyebileceği belirtiliyor. Konu hakkında araştırmalar günümüzde hala devam ediyorken, mevcutta ise aşamalı beslenme sistemi sürdürülüyor.
Sezaryen Doğumdan Sonra Hangi Meyveler Yenmeli?
Sezaryen doğum sonrasında bağırsak hareketlerinin düzene girmesi ve dikişlerin zorlanmasına sebep olabilecek gıdaların tüketiminden kaçınılması gerekiyor. T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Lohusalık ve Bebek Bakım Rehberi adlı kaynakta doğum sonrasında lifli meyvelerin tüketilmesi öneriliyor. Bu bağlamda sezaryen doğumun ardından karpuz, üzüm, kivi, elma, armut, çilek ve kiraz gibi meyvelerin tüketilmesinde fayda bulunuyor.
Sezaryen Doğumdan Sonra Hangi Çorbalar İçilmeli?
Lohusalık ve Bebek Bakım Rehberi isimli makalede belirtildiği üzere, anne sütünün artırılması ve annenin daha hızlı iyileşmesi adına lifli gıdalar tüketilmesi öneriliyor. Tahıllı çorbalar bağırsakları yorarak iyileşme sürecini olumsuz etkileyebileceğinden, bu gibi tariflerin bir süre tercih edilmemesi gerekiyor. Sezaryen doğumun ardından sebzeli ve yoğurtlu çorbalar daha ideal bir alternatif sunuyor. Üstelik bu gıdalar bağırsak hareketlerini düzenlemesinin yanında anne sütünün artırılmasına da destek sağlıyor.
Healthline’ın 6 Tips for a Fast C-Section Recovery isimli kaynağında, doğumu takip eden süreçte meyve ve sebze ağırlıklı beslenilmesi sayesinde gelecekte çocukların meyve ve sebze tüketiminden alacakları zevk ve tüketim sıklığının artacağı aktarılıyor. Yani anlayacağınız, bebeğinizin damak tadının temelleri anne sütü ile atılıyor.
Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi (KASHED)’nde yer verilen bir araştırmaya göre doğum sonrasında annelerin günlük kalori gereksinimi 500 ila 700 kilokalori (kcal) artıyor. Bunun yanı sıra anne beslenmesi süt üretimini ve hatta anne sütünün kalitesini de doğrudan etkiliyor. Ayrıca lohusa anne adaylarının sezaryen sonrasında bağırsak hareketlerinin aşırı artmasına sebep olabilecek aşırı yağlı ya da yüksek protein içeriğine sahip gıdaların tüketiminden kaçınması da önem taşıyor. Cıva içerebilme riski nedeniyle deniz mahsüllerinden de bir süre uzak durulması gerekiyor.
Doğumu takip eden ilk 42 gün boyunca kilo verme hedefiyle hazırlanan diyet planlarından kaçınılması bir diğer önemli husus olarak öne çıkıyor. Son olarak gaz, kabızlık veya ishale neden olabilecek baklagil, hamur işi, kızartma, aşırı yağlı veya baharatlı gıdalar ya da rutinde kişinin bağırsak hareketlerini artıracak özel gıdaların da beslenme planından çıkarılması gerekiyor.
Evet; sezaryen doğum sonrasında beslenme konusuna artık hakimsiniz. Bu süreçte yakınlarınızdan destek almayı ve kendiniz için küçük molalar vererek ruhunuzu da beslemeyi ve deneyimlerinizi bizimle paylaşmayı unutmayın!
*Bu sayfada yer alan hiçbir bilgi tıbbi tavsiye veya uyarı niteliği taşımamaktadır. Sezaryen doğum sonrasında beslenme konusunda herhangi bir adım atmadan önce mutlaka hekiminize danışmalısınız.
Kaynaklar;