Bebek Gelişiminde Babanın Önemi Nedir?

Bebeklerin büyüme ve gelişim sürecinde genellikle annenin rolü ön planda tutulsa da babanın rolünü de göz ardı etmemek gerekiyor. Bebek gelişiminde babaların aktif bir rol oynamasının önemi ve bu hususta dikkat edilmesi gerekenleri öğrenmek için yazımıza davetlisiniz!

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yayınladığı Hayatın İlk Çeyreği (0-18 Yaş Gelişimi) adlı rehbere göre hem anne hem de babanın çocuk gelişimi hakkında yeterli bilgiye sahip olması ve sorumluluğu eşit bir şekilde paylaşması bebek gelişim sürecinde kritik bir önem taşıyor. Yeni babalar için hazırladığımız bu rehberde bebek gelişiminde babanın önemi konusundaki tüm soru işaretlerini gidermeyi amaçlıyoruz. Hadi, hemen okuyun!

Bebek – Baba İlişkisi Ne Zaman Başlar?

Bebek ve baba ilişkisinin doğum anında başladığı yaygın bir görüş olsa da Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi’nde yayınlanan 0-2 Yaş Bebeğe Sahip Babaların, Baba-Bebek Bağlanması ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi adlı makalede bu ilişkinin doğum öncesinde başladığı ve fetüsün anne karnında bazı duyusal uyarıları anlayabildiği belirtiliyor. Tabii bebeğin babasıyla olan etkileşimi zamanla artıyor ve bu sürecin babanın aktif katılımı, ilgisi ve duygusal bağlantısıyla desteklenmesi gerekiyor.

Yenidoğan Bebeğin Babaya İhtiyacı Var mıdır?

Yenidoğan bir bebeğin ilk aylarda anneyle kurduğu bağın beslenme, güvenlik ve huzurlu hissetme gibi temel ihtiyaçları karşılama konusunda elzem olduğunu biliyoruz. Ancak bebeğin hayatına ilk dokunan ve onunla bağ kuran bireylerden biri de elbette ki babası. The Ohio State News University tarafından yayınlanan bir makaleye göre yenidoğan bebekler hem fiziksel hem duygusal olarak babalarına da ihtiyaç duyuyor. Babalar bebeklere sevgiyle yaklaşıp onları sakinleştirerek güvende hissetmesini sağlayabilir. Ayrıca babaların aktif bir şekilde bebek bakımına katılması da kurulan bağın derinleşmesini sağlıyor.

Bebek ve Babanın İlişkisi Nasıl Olmalıdır?

Bebek-baba ilişkisinin miniklerin karakteri, öz güveni ve sosyal becerileri üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olduğundan söz etmiştik. Pediatric Associates of Franklin tarafından yapılan bir araştırmaya göre babanın çocuk için sadece bir otorite figürü olmaması; bebek-baba ilişkisinin sağlam ve sevgi dolu bir temel üzerine inşa edilmesi gerekiyor. Bu süreç babanın ilk aylarda aktif bir şekilde bebeğiyle etkileşimde bulunması ve ona zaman ayırmasıyla şekilleniyor.

Babanın bebeğiyle geçirdiği zamanlarda ona karşı nazik, anlayışlı ve sabırlı olması bebeğin güvenli bağlanma duygusunu geliştirmeye yardımcı oluyor. Annelerin sıcaklığını ve koruyuculuğunu tamamlayan babalar, çocuklara farklı bir perspektiften yaklaşarak duygusal zeka gelişimine katkıda bulunuyor.

Bebek ve Baba İlişkisinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Bebeğinizi kuşatan sevgi dolu bir atmosfer yaratmanın temelinde ona sürekli zaman ayırmak yatıyor. Onunla geçirdiğiniz zamanlarda özel oyunlar ve etkinlikler aracılığıyla sevginizi ifade etmelisiniz. Tabii bu sevginin koşulsuz olduğunu hissettirmelisiniz.
• Bebeğin ihtiyaçlarının karşılanmasında anneyle sorumluluklarını paylaşmalı ve annenin yokluğunda da bebeğinizin size güvenebileceğini bilmesini sağlamalısınız.
• Bebekler ebeveynlerinin hareketlerini ve tepkilerini gözlemleyerek dünyayı tanıyor. Bu nedenle duygusal ve fiziksel sinyallerinizin tutarlı olmasına özen göstermeli ve hareketlerinizi bebeğinize göre düzenlemelisiniz.

Bebek Gelişiminde Baba Nasıl Bir Rol Oynar?

Scandinavian Journal of Caring Sciences adlı dergide yayınlanan bir makaleye göre bebek gelişiminde anne kadar baba da önemli bir rol üstleniyor. Babanın bebek gelişimine etkileri ise şu şekilde sıralanıyor:

• Yapılan araştırmalar doğrultusunda babaların çocuklarıyla birebir zaman geçirmesi daha derin bir bağ kurmaya yardımcı oluyor. Babayla kurulan bu derin bağ bireyin duygusallık, duyarlılık ve sabır gibi olumlu özelliklerinin gelişmesini sağlıyor.
• Babanın bebekle simbiyotik (ortakyaşar) bir ilişkisi olmasa da bebek doğduğu andan itibaren babanın varlığını hissedebiliyor. Babanın genel tutumu ve bebek bakımında aktif bir rol alması bebeğin kişilik gelişiminde belirleyici faktörler arasında yer alıyor.
• Bebekler ebeveynlerini taklit ederek karakterini şekillendiriyor. Bu nedenle modern aile dinamiklerinde anneyle babanın ev içi sorumlulukları paylaşması ve disiplinli olması gibi özellikler önem taşıyor.
• Bebekler genellikle babalarıyla fiziksel etkileşimde bulunmak ve çeşitli aktiviteler yapmaktan keyif alıyor. Bu aktiviteler bebeğin hem sosyal hem de motor becerilerinin gelişmesine katkıda bulunuyor.
• Annenin işe geri dönüşünden kaynaklanan ayrılık sendromu gibi durumlarda babaya önemli bir görev düşüyor. Babanın çalışma saatlerini azaltma veya izin kullanma imkanlarından yararlanarak bebeğin psikolojisini dengelemesi gerekiyor.

*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Bebek gelişimi ve psikolojisi hakkında detaylı bilgi edinmek için uzman bir pedagoga danışmalısınız.

Kaynaklar;

• Hayatın İlk Çeyreği (0-18 Yaş Gelişimi), T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, 2019. (çevrim içi)
• Yılmaz M., Ören B., 0-2 Yaş Bebeğe Sahip Babaların, Baba-Bebek Bağlanması ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi, Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2021. (çevrim içi)
• How a New Father Views His Relationship with His Partner, The Ohio State News University, 2019. (çevrim içi)
• The Importance of a Father in a Child’s Life, Pediatric Associates of Franklin, 2023. (çevrim içi)
• Experiences of The First Year as Father, Scandinavian Journal of Caring Sciences, 2008. (çevrim içi)