Yeni Babalar

Baba adayı olmak hem çok heyecanlı hem de bir o kadar endişe verici değil mi? Merak etmeyin, minik yavrunuzla bağ kurmaya başladığınız o ilk dakikadan itibaren tüm endişelerin sizden kilometrelerce uzağa gittiğini göreceksiniz. Ve geriye yalnızca bebeğinizle birlikte geçireceğiniz keyifli anların kaldığını da… Yine de bu süreçte iyi bir baba olmak için bir çeşit ön hazırlık kursuna ihtiyaç duyuyorsanız, sizin için tavsiyelerimiz hazır!

Baba olacağınızı öğrendiğiniz o günden beri hayata daha farklı bakıyor olabilirsiniz. Belki sorumluluklarınızın artacağını ve hayatınızın tamamen değişeceğini düşünüyorsunuz. Ancak bunlarla birlikte bebeğinizi kucağınıza alacağınız o vakti de sabırsızlıkla bekliyorsunuz. Eğer baba olma hazırlıklarınızın devam ettiği bu süreçte size yol gösterecek öneriler arıyorsanız doğru yerdesiniz. Dilerseniz doğum öncesinde ve sonrasında baba olarak neler yapmanız gerektiğine hemen bakalım!

Babalık Hormonu Var mıdır?

Kadınlar doğum sürecinde ve doğum sonrasında pek çok psikolojik ve fizyolojik süreçten geçiyor. Annelik duygusunu tadan kadınların yaşadığı ruhsal ve fiziksel hamilelik değişimlerinin en temel sebebi ise gebelik döneminde ve lohusalıkta salgılanan hormonlar. Bunları zaten az-çok biliyor olmalısınız. Peki, annelerde postpartum’a (doğum sonrası depresyon) neden olan hormonlar gibi babaların da doğum sonrası sürecini etkileyen bir babalık hormonu var mı dersiniz?

Hacettepe Üniversitesinin yürüttüğü İlk Kez Babalık Deneyimi Yaşayan Erkeklerin Bebek Bakımına Katılmaya İlişkin Görüşleri ve Bakıma Katılma Durumları isimli araştırma makalesi, babaların da doğum sonu dönemde fizyolojik ve psikolojik değişimler yaşadığını ortaya koyuyor. Araştırmaya göre erkekler bebekleri dünyaya geldikten sonra fizyolojik olarak hormonal değişimler, psikolojik olarak ise anksiyete ve depresyon gibi problemler yaşayabiliyor. Bununla birlikte babalarda doğum sonu depresyon görülme sıklığının yüzde 24 ila 50 arasında değiştiği ifade ediliyor.

Doğum Öncesi Baba Adayı Neler Yapmalıdır?

Babalık dönemine geçiş en az annelerdeki geçiş kadar önemli oluyor. Eşi Doğum Yapacak Baba Adayının Stres, Depresyon ve Anksiyete Durumlarının Belirlenmesi isimli makale, doğum öncesinde yeni rolün beklentilerinin babada kaygı ve strese yol açabileceğini belirtiyor. Ancak bununla birlikte baba adayları doğum öncesi süreçte çeşitli adımlar atarak baba rolüne hazırlanabiliyor. Baba adayının hamilelik sürecine dahil olması hem anne hem de baba adayı için büyük önem taşıyor. Baba adayı olarak sürece dahil olabilmek için aşağıdaki önerileri uygulayabilirsiniz:

• Anneyle birlikte doğuma hazırlık için hangi yöntemin, doktorun veya hastanenin uygun olacağını araştırabilirsiniz.
• Anne adayının doğum öncesi katıldığı derslere katılabilirsiniz.
• Bebekle ilgili hazırlıklarda görev üstlenebilirsiniz. Bebek alışveriş listesi hazırlayabilir, bebek odası dekorasyonunda görev alabilirsiniz.
• Anneyle birlikte hafif fiziksel egzersizler ve nefes egzersizleri yapabilirsiniz.
• Annenin rahatlamasına katkıda bulunmak için hamile masajı yapmayı öğrenebilirsiniz.
• Eşinizin hamilelik sürecini ve doğum sonrası süreci nasıl yönetebileceğinize dair bir uzmanla görüşebilirsiniz.

Doğum Sırasında Baba Adayının Görevi Nedir?

Healthy Children sitesinde yayınlanan New Dads & Partners: How Your Involvement Matters isimli içerikten alınan bilgilere göre, doğum sırasında baba adayının görevlerini şu şekilde sıralamak mümkün:

Doğum Koçu Görevini Üstlenmek

Baba adayları doğum sırasında anneyi rahatlatacak ve iyi hissettirecek yollar deneyebiliyor. Bu anlarda baba adaylarının anneye çocuğun doğması için az bir zaman kaldığını ve biraz daha dayanmasını söylemek annelere iyi hissettirebiliyor. Doğuma girmeden önce annenin nefes egzersizleri ve pilates topuyla küçük antrenmanlar yapmasına yardımcı olmak veya eşine ılık bir duş aldırmak da baba adaylarının görevleri arasında yer alıyor.

Anneyi Sakinleştirmek

Baba adayının doğum sürecini iyi yönetmesi anne ve bebek için oldukça önemli. Bu süreçte anne adayları doğal olarak biraz sinirli ve öfkeli olabiliyor. Babanın eşini yatıştırması ise doğum esnasındaki en temel görevlerinden biri. Hem annenin sakin kalmasına hem de doğumun sorunsuz bir gerçekleşmesine destek olmak babaların doğum sırasında yapabileceği en iyi şeyler arasında bulunuyor. Doğuma girmeden önce anne adayına müzik açmak, bebeğe ve anneye kitap okumak, ortamın sıcaklığını ayarlamak ve annenin isteklerini yerine getirmek de bu süreçte babalara düşen önemli görevlerden biri.

Anneyle Konuşmak

Baba adayları doğum esnasında fizyolojik olmasa da psikolojik olarak anneyle aynı duyguları paylaşıyor. Bu aşamada eşi anlamak ve ona bunu hissettirmek süreci daha kolay kılabiliyor. Babanın anneyi anladığını ve onunla aynı heyecanı ve endişeleri paylaştığını dile getirmesi, ortamın yumuşamasını sağlayabiliyor.

Yeni Babaların Yaşayabileceği Durumlar Nelerdir?

WebMD sitesinde paylaşılan New Dads: What to Expect After Baby Arrives başlıklı içeriğe göre yeni babaların yaşayabileceği durumlar aşağıdaki gibi sıralanıyor:

• Erkekler baba olma konusunda kendilerini güçsüz ve yetersiz hissedebiliyor.
• Baba olmak erkeklerde kişisel bağımsızlığını kaybetme endişesini beraberinde getirebiliyor.
• Yeni babalar ebeveynlik sorumluluklarını iş ve kariyer hedefleriyle dengelemek için mücadele etmek durumunda kalabiliyor.
• Aileye giren yeni üyeyle birlikte finansal kaygılar artabiliyor. Bu kaygılara çözüm bulunmadığında ise aile içinde stres ve anksiyete gibi sorunlarla karşılaşabiliyor.

Doğum Sonrası Baba Eşine Nasıl Yaklaşmalıdır?

Doğum sonrasında eşinize kişisel ihtiyaçları için destek olabilirsiniz. Eşiniz bu süreçte yorgunluk ve yoğunluk sebebiyle normal rutininden fazlasıyla uzaklaşıp nefes alacak bir an bulamıyor gibi hissedebilir. Babası olarak yavrunuzun sorumluluğunu üstünüzde hissetmeli, eşinizin huzuru ve konforu için ona alan açmalısınız. Tıpkı hamilelik sürecinde olduğu gibi doğum sonrası süreçte de eşinize her daim destek olmalısınız.

Anneler doğum sonrasında hem bebekle yoğun bir şekilde ilgilendiği hem de çok kısa bir süre önce hayata yeni bir mucize getirmenin yoğun duygularıyla mücadele ettiği için kişisel bakımını aksatabilir, hatta kimi zaman biraz sinirli ve gergin olabilir. Eşinize her daim çok güzel olduğunu hissettirmeli, ihtiyaçlarına kulak vermeli, duygu ve düşüncelerinizi ona bu süreçte her zamankinden daha fazla dile getirmelisiniz.

Yenidoğan ve Baba Arasında İlişki Nasıl Kurulur?

Father-Baby Bonding: How Dads Can Bond With Babies During Pregnancy and From the Moment They’re Born isimli içeriğe göre, baba ve bebek arasında ilişki kurmak için aşağıdaki yöntemler tercih edilebiliyor:

• Bebeğinizle konuşun: Bebekler doğumdan sonra babalarını seslerinden tanıyabiliyor. Bu sebeple minik yavrunuzla aranızdaki bağı güçlendirmek için onunla çok yüksek olmayan sevecen bir tonla sık sık konuşabilirsiniz.
• Bebeğiniz yüzünüzü tanısın: Bebekler ilk altı ay içerisinde yüzleri tanımaya başlıyor. Bu süreçte babaların bebekleriyle göz teması kurması bağ kurmak açısından son derece önemli oluyor.
• Bebeğinizle cilt teması kurun: Bebeğinizle ilişkinizi kuvevetlendirmek için ten teması kurmaya özen göstermelisiniz. Kuracağınız temas sayesinde bebeğiniz kokunuzu tanıyacak ve bu şekilde kendisini sizin kucağınızda çok daha güvende hissedecek.

Bebek-Baba İlişkisi ve Püf Noktaları

Bebek ve baba ilişkisini çeşitli yollarla güçlendirmek mümkün. İşte bebek-baba ilişkisini olumlu etkileyebilecek püf noktalar:

• Bebeğinize sevgi göstermelisiniz. Ona zaman ayırmalı ve onunla beraber aktiviteler yapmalısınız.
• Bebeğinizin tüm ihtiyaçlarıyla ilgilenmelisiniz. Onu temizlemeli, giydirmeli, beslemeli, kısaca annenin yaptığı her şeyi siz de yapmalısınız.
• Onun rol modeli olduğunuzu unutmamalısınız.
• İlerleyen yaşlarda bebeğiniz çocukluk, gençlik veya olgunluk dönemine geldiğinde onu olduğu gibi kabul etmeli ve her koşulda sevmelisiniz. Başarısızlıkları karşısında sabırlı ve destekleyici olmalısınız.

Bebeğiyle İlişki Kuramayan Yeni Baba Neler Yapmalıdır?

Babalar için bebekle iletişim kurmak her zaman anneler kadar kolay olmayabiliyor. Bu süreçte babaların öncelikle yavrularıyla bağ kuramayacağı endişesinden kurtulmaları gerekiyor. Aileyle tanışma ve bağ kurma bebeklerde değişkenlik gösterebiliyor. Dolayısıyla bebeğinizle iletişim kuramadığınızı düşünüyorsanız henüz o zamanın gelmediğini anlamalı ve pes etmemelisiniz. Küçük meleğinizle ilgilenmeyi, konuşmayı ve gülümsemeyi ne olursa olsun sürdürmelisiniz. Kısa süre sonra aranızdaki bağ ve iletişiminizin güçlendiğini göreceksiniz.

Çalışan Yeni Baba ile Anne Nasıl Görev Paylaşabilir?

Çalışan babanın ev içerisindeki yeni düzene ayak uydurması için görev paylaşımları yapmak son derece mantıklı oluyor. Bu sayede hem baba bebeğiyle daha fazla ve verimli zaman geçirebiliyor hem de annenin bebek üzerindeki sorumlulukları biraz da olsa hafifleyebiliyor. Çalışan baba ve annenin görev paylaşımı için şu fikirlerden ilham alabilirsiniz:

• Baba işten geldikten sonra yavrusuyla birlikte bebek banyosu saati yapabilir.
• Gündüzleri bez değiştirme işlemini anneler yaparken akşamları bu sorumluluğu babalar alabilir.
• Anne bebeği emzirdikten sonra baba, bebeğin gazını çıkarma ve yatıştırma görevini üstlenebilir.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Babalığa uyum süreciyle ilgili en doğru bilgiler için bir sağlık profesyoneline danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;

• Sümeyye Bal, lk Kez Babalık Deneyimi Yaşayan Erkeklerin Bebek Bakımına Katılmaya ilişkin Görüşleri ve Bakıma Katılma Durumları, Ankara Üniversitesi, 2014, (çevrim içi)
• Tuğçe İbranice, Eşi Doğum Yapacak Baba Adayının Stres, Depresyon ve Anksiyete Durumlarının Belirlenmesi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, 2019 (çevrim içi)
• New Dads & Partners: How Your Involvement Matters, Healthy Children, 2023, (çevrim içi)
• Father-baby bonding: How dads can bond with babies during pregnancy and from the moment they’re born, Health Partners, (çevrim içi)
• Martin Downs, New Dads: What to Expect After Baby Arrives, WebMD, 2014, (çevrim içi)